آنچه در مورد تزریق چربی نمیدانستید
تزریق چربی (Fat Grafting / Fat Transfer) یکی از پیشرفته‌ترین روش‌های جوان‌سازی و بازسازی صورت است که علاوه بر پر کردن حجم از‌دست‌رفته، اثرات ترمیمی و بازسازی سلولی نیز دارد. در ادامه، مهم‌ترین حقایق علمی و بالینی در مورد این روش آورده شده است:
🟣 ۱. تأثیر سلول‌های بنیادی در بهبود کیفیت پوست
تزریق چربی تنها باعث پر کردن نواحی مختلف صورت نمی‌شود؛ بلکه به‌دلیل وجود سلول‌های بنیادی مزانشیمی (MSCs) در بافت چربی، باعث بهبود کیفیت پوست، افزایش شادابی و الاستیسیته نیز می‌گردد.
این اثر بازسازی‌کننده یکی از تفاوت‌های مهم چربی با فیلرهای مصنوعی است.
🟣 ۲. چرا نگهداری چربی در فریزر مفید نیست؟
ذخیره‌ی چربی استخراج‌شده در فریزرهای معمولی فاقد فایده‌ی بالینی است، زیرا سلول‌های چربی برای زنده ماندن نیاز به فرآیند انجماد فوق‌سریع (Vitrification) دارند—همان روشی که در انجماد تخمک‌های انسانی استفاده می‌شود.
علاوه‌براین، برای محافظت از سلول‌ها باید از مواد محافظ ویژه (Cryoprotectants) استفاده شود که فقط در مراکز تحقیقاتی پیشرفته در دسترس هستند.
بنابراین، فریز کردن ساده‌ی چربی در فریزر خانگی یا کلینیکی، روش علمی و قابل اعتمادی نیست.
🟣 ۳. تغییرات حجم بعد از تزریق چربی
پس از تزریق چربی، در دو هفته‌ی اول کاهش حجم اولیه به‌دلیل جذب ورم طبیعی است. این روند تا حدود ۳ ماه ادامه دارد.
از ماه سوم به بعد، معمولاً افزایش تدریجی حجم در ناحیه تزریق‌شده مشاهده می‌شود که تا ۱۲ ماه پس از عمل ادامه دارد.
به همین دلیل، انجام ترمیم (رتوش) معمولاً تا یک‌سال بعد از تزریق اولیه توصیه نمی‌شود.
🟣 ۴. تأثیر تغییرات وزن بدن بر چربی تزریق‌شده
چربی تزریق‌شده در واقع سلول‌های زنده‌ی پیوندی هستند؛ بنابراین مانند چربی بدن به تغییرات وزن حساس‌اند.
از آنجا که منشأ این چربی معمولاً از شکم یا ران است، این سلول‌ها نیز همان ویژگی‌ها را حفظ می‌کنند—یعنی:
با افزایش وزن، حجیم‌تر و با کاهش وزن، دیرتر تحلیل می‌روند.
به همین دلیل، افرادی که تغییرات وزنی بیش از ۱۰ کیلوگرم دارند، کاندید مناسب تزریق چربی نیستند.
🟣 ۵. مقایسه با فیلرها (ژل‌ها)
برخلاف فیلرهای مصنوعی که قوام سفت‌تری دارند و برای تغییر شکل فک یا خطوط عمیق‌تر مناسب‌اند، چربی بافت نرم‌تری دارد و برای افزایش حجم و لطافت کلی صورت مؤثرتر است.
به‌ویژه در نواحی اطراف دهان، میزان جذب چربی بالاست و بیماران باید از این محدودیت آگاه باشند.
🟣 ۶. تراکم بالای سلول‌های بنیادی در چربی
بافت چربی بدن دارای بیشترین تراکم سلول‌های بنیادی است — حدود ۲۰٪ در مقایسه با تنها ۱٪ در مغز استخوان.
این ویژگی باعث می‌شود چربی پیوندی علاوه بر پرکنندگی، خاصیت ترمیم بافت و بازسازی پوست آسیب‌دیده را نیز داشته باشد.
🟣 ۷. موارد منع و احتیاط در تزریق چربی
هرگونه بیماری یا وضعیت جسمی که روند ترمیم زخم را مختل کند (مانند دیابت کنترل‌نشده یا نقص سیستم ایمنی) از موارد منع تزریق چربی محسوب می‌شود.
همچنین توصیه می‌شود پس از تزریق:
-
از ماساژ صورت و حرکات زیاد عضلات صورت خودداری شود.
این کار از جابجایی یا مهاجرت سلول‌های چربی به نواحی مجاور جلوگیری می‌کند.
🟣 ۸. کاربردهای درمانی در سوختگی و رادیوتراپی
مطالعات نشان داده‌اند که تزریق چربی در بیماران دچار آسیب پوستی ناشی از رادیوتراپی یا سوختگی شدید، علاوه بر اثر زیبایی، باعث بهبود کیفیت پوست و بازسازی بافت آسیب‌دیده می‌شود.
این اثر به حضور سلول‌های بنیادی فعال در چربی پیوندی نسبت داده می‌شود.
🟣 ۹. ایمنی تزریق چربی در کودکان
در یک مطالعه بالینی، تزریق چربی در کودکان مبتلا به غیرقرینگی صورت (Facial Asymmetry) بی‌خطر و مؤثر گزارش شده است.
در این موارد ممکن است برای رسیدن به نتیجه‌ی مطلوب، تزریق‌های مکرر لازم باشد.
اما باید از تزریق بیش از حد چربی خودداری شود، زیرا رفع خودبه‌خودی آن دشوار است.
🟣 ۱۰. تحقیقات جدید برای افزایش ماندگاری پیوند چربی
در حال حاضر تحقیقات متعددی در حال بررسی تأثیر داروها و فاکتورهای رشد بر بقای سلول‌های چربی هستند.
در مطالعات حیوانی، ترکیباتی مانند فاکتور رشد شبه‌انسولین (IGF)، فاکتور رشد پایه‌ای فیبروبلاست (bFGF) و داروهای بتابلوکر نتایج مثبتی در افزایش ماندگاری پیوند چربی نشان داده‌اند.
🟣 ۱۱. ایجاد عروق جدید پس از تزریق چربی
از نظر بافت‌شناسی، در محل تزریق چربی تشکیل رگ‌های جدید (Neovascularization) از حدود روز چهارم پس از عمل مشاهده می‌شود.
این فرایند برای بقای سلول‌های چربی و تثبیت نتایج نهایی حیاتی است.